Begin 1981 kwam Harold Prince naar Wenen om de laatste repetities te leiden voor de Duitstalige première van Evita in Theater an der Wien. Hij regisseerde de musicalproductie, die in Londen in wereldpremière ging en daarna de hele wereld overging. Prince is op Broadway één van de grote regisseurs. Hij kon geen Duits verstaan: wat de taal aanging, moest hij op klanken afgaan. De hele cast beleefde ruzies tussen hem en de vertaler mee. Prince vond de teksten ‘te mooi klinken’.
‘Don’t cry for me, Argentina’ werd ‘Wein nicht um mich, Argentinien’: ronder en minder afgebeten dan de Engelse tekst. De soldaten bezongen hoe ze tegen Evita waren (een hoer mag zich niet met politiek bemoeien); ieder couplet werd afgesloten met een ‘ball-change’, een dubbele stamp op de grond, met daarbij de uitroep: ‘bitch’, ‘slut’. Vertaald in ‘Beast’ en ‘Sau’. Vooral dat laatste (zeug) is het ergste dat je tegen een Duitse dame kunt zeggen, maar het klinkt ‘mooi afgerond’ en het paste volgens Prince niet bij die stamp op de grond.
Nederlanders vinden Duits een ‘lelijke, harde’ taal: dat zal wel door de geschiedenis komen. In Evita was het tegendeel te horen: hoe rond en vloeiend Duits kan zijn. Prince nam er uiteindelijk genoegen mee. Bij zijn afscheid zei hij ‘Er zitten nieuwe elementen in mijn show, die ik nergens anders heb gezien. Iets koninklijks.’ De première in Wenen op 20 januari 1981 werd een groot succes met uitverkochte zalen. Het jaar erop stond een tweede voorstellingenreeks op het speelplan.
Deze Duitste Evita ging op 10 september 1982 in Theater des Westens in West-Berlijn in première. Het Weense succes sloeg hier niet aan: het Berlijnse publiek wist niet wat ze aanmoesten met ‘ein Faschistenweib’. Dat onderwerp lag in de Duitse hoofdstad erg gevoelig, met haar verleden en op dat moment ingebed in Oost-Duitsland. Het bleef bij één reeks voorstellingen. De Berlijners vonden de musical ‘een verhaaltje over Evita’ en zagen niet waarover het eigenlijk ging: een meisje uit de provincie, die naar de grote stad komt, zich onhoog neukt tot aan de machtigste man van het land aan toe: Perron. Een dictator: linkse mensen, intellectuelen en homo’s konden maar beter ‘binnen blijven’.
De hoofdsong in de witte galajurk was een symbolische weergave van haar toespraak aan het volk vanaf Casa Rosada in Buenos Aires en had één doel: het volk verblinden. Schrijver Andrew Lloyd Webber bracht de song uit voordat de musical er kwam. De song stond in de top 40, zonder dat mensen beseften waar het eigenlijk over ging: een wolf in schaapskleren, die prachtig uitgedost het volk met leugenpraat aan zich weet te binden. Door de Duitse taal stond er geen bitch, maar een dame van koninklijke allure. Daarmee schoot de musical haar doel voorbij. Hoe vervelend ook voor de cast (ik danste er zelf in): de Berlijners hadden het door en de zaal bleef halfleeg.
Zondag kiezen de kijkers van ‘Op zoek naar Evita’ de nieuwe Evita. Lloyd Webber heeft de drie overgebleven kandidaten ontmoet en hij schijnt zijn favoriet te hebben. Nu staan ze er nog bij als lieftallige dametjes met website, gillende familie op de tribune, wijd opengesperde poppenoogjes, fakejuwelen en glimmende jurken. Ze kunnen zingen, maar helaas heeft het programma een hoog Idols-gehalte. Hoe goed ze ook zijn, hoe glamourous sets, jury en dames er uitzien: Evita was een bitch. Moge het publiek in alle wijsheid de ware laten winnen.
Lees ook:Evita was de vrouw van een fascist
Lees ook:Evita ziekenhuis ingeslagen
Lees ook:Héy, er zit een knop op je tv..
Lees ook:Paul de Leeuw wint Televisier-Ring
Lees ook:Prince verwent Nederlandse fans